Encoro
de Prada.
(Río Xares-A Veiga-Ourense)
O encoro de Prada está no municipio
Ourensán da Veiga, na comarca do Bolo e no sureste de Galicia.
Represa o río Xares, que é un afluente do río
Bibei. A represa fíxose no ano 1958 e afectou
a varias parroquias do municipio
da Veiga, entre elas fixo desaparecer do mapa,
o
pobo de Alberguería, o pobo máis espectacular da Veiga. Aparte, o encoro, deixou
incomunicados moitos pobos da zona, que tiñan pontes para cruzar o
río Xares, nada menos que seis pontes e que quedaron no fondo do encoro,
salvo o da Veiga que se fixo novo. Prometeron pontes,
prometeron moitas cousas, pero todo, todo foi un engano da empresa
Moncabril e por suposto do Gobernador de Ourense provincia e os
mandamais de A Veiga que deixaron facer... A única ponte que se fixo foi a de A veiga, xa que non
quedaba outra...
En total 10 km. de lonxitude, aproveitou
para poñer a presa nun lugar
onde o río iba fortemente encaixado (o chamado Estreito de Alberguería).
Realmente podería facerse máis abaixo, de forma máis costosa pero
deixando sin asolagar a Alberguería. Ó final coa miseria que pagaron
a xente de Albergueróa, saiu todo máis barato a Moncabril S.A.
Ten unha coronación de 280 metros, 85 metros de altura, 122
Hm3 de capacidade, 66 Mw de potencia instalada. Producción ano 121 GWh.
Tipo de presa: contrafuerte e planta recta.
O encoro de Prada, no mapa
anterior,
afectou en parte as parroquias de San Esteban de Corexido, San Miguel de
Candeda, Sta Lucía de Vilaboa, Sta. Cristina, San Miguel de Carracedo,
San Salvador de Casdenodres, Sta. Maria de la Vega, Sta. María de
Castromao, San Fiz de Baños.
Estos pobos quedaron incomunicados
entre sí.
Había pontes para pasar en
Casdenodres, Castromarigo, Candeda e Alberguería.
Tamén ese encoro deixou no fondo a parroquia da
Alberguería (no mapa en vermello).
En Alberguería había dous
pontes e uns pasais ou poldras.
A presa está situada na Parroquia de San Andrés
de Prada, que foi a que sin dúbida máis se beneficiou da desgracia..
No apartado dedicado a inauguración deste encoro
están as fotografías alusivas a F. Franco que fixo a inauguración
oficial un 15 de setembro do ano no ano 1961. O encoro xa levaba
traballando dende o 1958.
Na fotografía Fco. Franco e a súa
dona no azud da presa de Prada, eran as 18:00 do día 15 de setembro do
ano 1961.
O encoro represa o río Xares.
Na fotografía o río Xares por debaixo da presa.
Realmente non deixan auga prácticamente. O que se ve é o chamado
caudal ecolóxico que é un auténtico timo.
Hoxe a presa é de Endesa.
Parte de abaixo da represa, vese perfectamente como o
río Xares iba encaixado.
Este era o famoso estreito de Alberguería.
O caudal ecolóxico deixase dende 1998, nos outros 40 anos o río
estuvo seco. Dedúcese claramente que o río está morto, exactamente igual que
o pobo de Alberguería.
É certo que as troitas non emigran, pero hai moitas formas de
morrer...
A zona é montañosa, os altos están entre 1.200 e
1.300 metros. O río vai encaixado de forma incrible.
Na fotografía algúns
kilómetros máis abaixo, no encoro de Sta. Eulalia, pode verse a faceta
anterior.
O encoro sempre se fai nos lugares onde ó represar o encoro colle
máis auga, ese era precisamente onde fixeron o encoro de Prada, xusto
no pobo de Alberguería. O destino...
O encoro está a 840 metros de altitude, trátase polo
tanto dun terreno frío, con medias de temperatura anuais entre 9 e 10º,
con invernos fríos, 3 a 4º e verán pouco calurosos 18º.
As precipitacións na zona son abundantes, en xaneiro, febreiro
sobre 200 mm. e 25 mm. as veces no verán.
A neve é frecuente. A paisaxe é tremendamente austera.
O sector montañoso, dice o libro
"Los embalses de Fenosa y la Geografía de Galicia", publicado por la Fundación
Pedro Barrié de la Maza en 1988, caracterízase pola riqueza de cursos
fluviais, a expensas dos cales se fixo, lóxicamente o encoro. O río
Xares que nace cerca de Peña Trevinca, leva unha media anual de 6
m3/seg, sendo o máximo aporte entre xaneiro e maio.
No libro escríbese sobre a población da zona e
os asentamentos, e dice que cada vez son peores, así dende os 10
hab/Km2 hasta os 2,5 da Ponte, pobos que manteñen unha tendencia
negativa na evolución demográfica dende 1900, nos que había
6.977 hab.
En 1988 dicen os autores do libro que ten a zona 2.672 habitantes.
En San Andrés de Prada, onde se levantou a presa, o
principio entre 1950 e 1960 subiron en xente debido os operarios que
tiña a presa, pero unha vez finalizada, veuse abaixo, especialmente en
Santiso que dende 1960 a 1988 perdeu máis da mitade da poboación.
O libro prácticamente non cita a Alberguería, o
único que dí é na páxina 120: "La construcción del embalse
supuso la desaparición del núcleo denominado Alberguería, que situado
muy cerca de la presa, quedó sumergido por las aguas de la amplia
cabecera".
A verdade é que tampouco esperaba que puxera nada máis...
Fala de que a agricultura era a base da economía da
zona, unha economía básicamente de subsistencia: a horta, as
centeeiras, os prados e o gando ( O vacuno e algún ovino e caprino).
O fin do traballo era básicamente a subsistencia.
Fala tamén do que supón as castañas para a zona.
A industria é inesistente na zona.
O libro fala dunha serie de factores para revitalizar a
zona, potenciando os recursos naturais de cara o turismo, lendo esas
lineas chega un a conclusión de que realmente non se fixo nada na zona.
Si estaba das mans do Señor sigue estando. Lamentable.
Fala de centros de interés como: As Ermitas, Viana do Bolo, O
Bolo e por suposto os encoros, que poden permitir un desenrolo
específico do turismo interior.
¡¡ Pois xa vai xendo hora !!.
Saír.
Subir.